การทดสอบสมรรถนะเพื่อส่งมอบงาน Acceptance test

ในการทดสอบสมรรถนะไฟร์ปั๊มเมื่อติดตั้งเสร็จ ในบ้านเรามักจะอ้างถึง NFPA20, Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire Protection เป็นเกณฑ์

เราลองมาดูเวอร์ชั่นปี 2022 เป็นตัวอย่าง ซึ่งมีสิ่งที่น่าสนใจสำหรับไฟร์ปั๊มทั่วๆไป คือ

14.2.4.1 ต้องมีสำเนาของ certified pump curve ของผู้ผลิตเอาไว้เปรียบเทียบกับผลทดสอบ

14.2.4.2 ที่ทุกสภาพอัตราสูบ (Flow condition) ที่ทดสอบตามที่ระบุใน 14.2.6.3, ไฟร์ปั๊มที่ติดตั้งจะต้องมีสมรรถนะตามที่ระบุ certified shop test curve ภายในค่าความแม่นยำของเครื่องมือวัด

ตรงนี้สำคัญมาก คนขาย หรือ ผู้รับเหมาที่รับงานติดตั้ง มักจะทดสอบแล้วเอาค่าที่ทดสอบได้ไปเปรียบเทียบกับ Pump Characteristics Curves (Figure A.6.2) แล้วสรุปว่าเมื่อความดันสุทธิขณะที่ไม่มีการไหล (churn pressure) มีค่าไม่เกิน 140% ของพิกัดความดัน (Rated pressure) และ ที่อัตราสูบ 150% ของพิกัดอัตราสูบ (Rated flow rate) มีค่าความดันไม่ต่ำกว่า 65% ของพิกัดความดัน แล้วสรุปว่าผ่านตาม NFPA20 เป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง และมักจะเป็นปัญหาในภายหลังเมื่อทดสอบอย่างเหมาะสม

14.2.5 น้ำดับเพลิงที่จ่ายได้ (discharged flow) และความดันของเครื่องสูบน้ำดับเพลิงที่ทำได้จริงโดยไม่ได้ปรับชดเชยความเร็วรอบ จะต้องมากกว่าค่าความต้องการปริมาณน้ำดับเพลิงสูงสุดที่ออกแบบ

14.2.6.1 ใช้เครื่องมือวัดที่มีการสอบเทียบ ในการหาค่า ความดันสุทธิ, อัตราสูบผ่านเครื่องสูบน้ำดับเพลิง, ค่าความต่างศักย์และกระแสไฟฟ้า, และความเร็วรอบ

14.2.6.3 Fire Pump Flow Testing(s).

14.2.6.3.1 ไฟร์ปั๊มต้องสามารถจ่ายน้ำที่ ค่าต่ำสุด, ค่าพิกัด, และค่าสูงสุด ได้โดยไม่มีอุปกรณ์ใดร้อนผิดปกติ

14.2.6.3.2 ระดับความสั่นสะเทือนต้องไม่อยู่ในระดับที่อาจก่อให้เกิดความเสียหายกับอุปกรณ์ใดๆ

14.2.6.3.3 การวัดอัตราการไหลที่ค่าต่ำสุด, ค่าพิกัด, และค่าสูงสุด จะต้องควบคุมปริมาณน้ำให้จ่ายผ่านอุปกรณ์วัดที่ได้รับการรับรอง (โดยปกติ venturi flow meter ที่ติดตั้งกับระบบมักได้รับการรับรอง FM approved จึงมั่นใจในค่าความถูกต้องได้ถ้าติดตั้งอย่างถูกต้องตามที่ระบุ แต่มิเตอร์วัดการไหลชนิดอัลตราโซนิกที่ไปรัดกับท่อที่ถึงแม้มีการสอบเทียบ ก็ไม่สามารถสอบเทียบที่เกิน 500 GPM และ ก็ไม่ได้ถูกรับรองโดยหน่วยงานใด โดย NFPA ก็ไม่เคยกล่าวถึง จึงไม่ชัดเจนว่าสอดคล้องกับมาตรฐานหรือไม่ และที่สำคัญการป้อนค่ามีผลกับค่าที่อ่านได้ ถ้าแค่ใส่ความหนาท่อไม่เท่ากับหน้างานจริงผลที่ได้ก็คลาดเคลื่อนไป เป็นต้น)

ก่อนทดสอบสมรรถนะ ระบบท่อด้านดูดต้องมีการล้างท่อ (Flushing) ตามที่ระบุใน 14.1.1

และทำการทดสอบความดัน (Hydrostatic test) ตามที่ระบุใน 14.1.2

เนื้อหาด้านบนเป็นเพียงบางส่วนที่อยากนำเสนอ ผู้อ่านที่สนใจสามารถหาอ่านเพิ่มเติมได้ใน www.NFPA.org

หลังจากส่งมอบงาน จะเข้าสู่การตรวจสอบประจำสัปดาห์, การทดสอบประจำปี, โดยในปีถัดไป การทดสอบสมรรถนะเครื่องสูบน้ำดับเพลิงประจำปี จะใช้มาตรฐาน NFPA25 ITM of Water-Based Fire Protection Systems หรือ วสท.033011-19 มาตรฐานการตรวจสอบ ทดสอบ และบำรุงรักษาระบบดับเพลิงด้วยน้ำ

ในกรณีที่ไม่เคยทดสอบ แต่จำเป็นต้องเริ่มทดสอบไม่ว่าจะด้วยเหตุผล เพื่อความปลอดภัยตามกฏหมายหรือถูกประกันภัยขอขึ้นค่าเบี้ยประกันเพราะไม่มีการผลทดสอบ ก็คงต้องช่วยกันหาข้อมูลสมรรถนะไฟร์ปั๊มหรือ Pump curve ที่ติดตั้งอยู่ เพื่อนำมาใช้เปรียบเทียบกับผลทดสอบ ในยุคปัจจุบันที่มีข้อมูลบนอินเตอร์เน็ตมากมายน่าจะพอหาได้ และถ้าลูกค้าช่วยขอไปทางผู้ขายก็อาจจะง่ายกว่าและถูกต้องกว่า ถ้าไม่มีจริงๆ ก็จะทำให้สรุปผลทดสอบว่าผ่านเกณฑ์หรือไม่ผ่านเกณฑ์ไม่ได้ เพราะไม่มีค่าอ้างอิง การจะใช้ผลการทดสอบครั้งแรกหลังจากใช้งานมาหลายปีมาอ้างอิงสำหรับเปรียบเทียบในปีถัดไปจะไม่ถูกต้อง เพราะจะรู้ได้อย่างไรว่าสมรรถนะยังเท่าเดิมอยู่